Quang hợp ở thực vật (Sinh học)

loading...

Xem điểm chuẩn lớp 10 năm 2018 bấm vào đây

Thực tập sinh - Du học - Xuất khẩu lao động Nhật Bản bấm vào đây

PHẦN I - MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý

I.       KHÁI QUÁT VỀ QUANG HỢP Ở THỰC VẬT:

1.     Quang hợp :

-        Là quá trình sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời đã được diệp lục hấp thụ để tổng hợp cacbonhidrat và giải phóng ôxi từ khí cacbonic và nước.

-        Phương trình tổng quát của quang hợp:

                                                   6 CO₂ + 12 H₂O -------à C₆H₁₂O₆ + 6 O₂ + 6 H₂O

(ás MT, dlục)

2.     Vai trò của quang hợp:

-        Sản phẩm quang hợp là nguồn chất hữu cơ làm thức ăn cho mọi sinh vật, là nguyên liệu cho công nghiệp và thuốc chữa bệnh cho con người

-        Cung cấp năng lượng để duy trì hoạt động sống của sinh giới.

-        Điều hoà không khí: giải phóng oxi và hấp thụ CO₂ (góp phần ngăn chặn hiệu ứng nhà kính)

II.     LÁ LÀ CƠ QUAN QUANG HỢP:

1.     Hình thái, giải phẫu của lá thích nghi với chức năng quang hợp:

-        Diện tích bề mặt lớn giúp hấp thụ được nhiều tia sáng.

-        Trong lớp biểu bì của mặt lá có chứa tế bào khí khổng để khí CO₂ khuếch tán vào bên trong lá đến lục lạp.

-        Hệ gân lá có mạch dẫn (gồm mạch gỗ và mạch rây), xuất phát từ bó mạch ở cuống lá đến tận từng tế bào nhu mô của lá giúp cho nước và ion khoáng đến được từng tế bào để thực hiện quang hợp và vận chuyển sản phẩm quang hợp ra khỏi lá.

-        Trong lá có nhiều hạt màu lục gọi là lục lạp.

2.     Lục lạp là bào quan quang hợp:

-        Lục lạp có màng kép, bên trong là 1 khối cơ chất không màu gọi là chất nền (stroma), có các hạt grana nằm rãi rác.

-        Dưới kính hiển vi điện tử 1 hạt grana có dạng các túi dẹt xếp chồng lên nhau gọi là tilacoit (chứa diệp lục, carotenoit, enzim)

3.     Hệ sắc tố quang hợp:

-        Lục lạp chứa hệ sắc tố quang hợp gồm diệp lục (avà b) và carotenoit (caroten và xantophyl) phân bố trong màng tilacoit.

-        Các sắc tố này hấp thụ và truyền năng lượng ánh sáng cho diệp lục a ở trung tâm phản ứng. Tại đó năng lượng ánh sáng được chuyển hoá thành năng lượng hoá học trong ATP và NADPH.

CẤU TẠO CỦA LÁ PHÙ HỢP VỚI CHỨC NĂNG QUANG HỢP

Đặc điểm cấu  tạo các bộ phận của lá	Phù hợp chức năng quang hợp
Phiến lá mỏng, diện tích bề mặt lớn	Thuận lợi cho khí khuếch tán vào - ra dễ dàng và hấp thụ các tia sáng.
Lớp biểu bì dưới có nhiều khí khổng	Thuận lợi cho khí CO2 khuếch tán vào dễ dàng.
Lớp cutin trong suốt	ánh sáng xuyên qua dễ dàng
Lớp tế bào mô giậu xếp xít nhau chứa các hạt diệp lục	Nhận được nhiều ánh sáng
Lớp tế bào mô khuyết có nhiều khoảng trống	Thuận lợi cho khí khuếch tán vào dễ dàng.
Hệ gân lá phân nhánh đến tận các tế bào	Vận chuyển nước và muối khoáng đến tận từng tế bào và lấy đi các sản phẩm QH

CÁC BỘ PHẬN CỦA LỤC LẠP

Các bộ phận	Cấu tạo	Chức năng
Màng	Màng kép	Bao bọc tạo nên không gian giữa hai màng
Các tilacôit (grana)	Xếp chồng lên nhau như chồng đĩa. Nối với nhau tạo nên hệ thống các tilacôit Trên màng tilacôit gắn sắc tố quang hợp	Nơi diễn ra pha sáng trong quang hợp
Chất nền (strôma)	Là chất lỏng giữa màng trong của lục lạp và màng của tilacôit	Thực hiện pha tối của quang hợp

PHẦN II - HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1.   Trình bày khái niệm, viết phương trình tổng quát của quá trình quang hợp?

TRẢ LỜI:

-        Quang hợp là quá trình sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời đã được diệp lục hấp thụ để tổng hợp cacbonhidrat và giải phóng ôxi từ khí cacbonic và nước.

-        Phương trình tổng quát của quang hợp:

6 CO₂ + 12 H₂O  C₆H₁₂O₆ + 6 O₂ + 6 H₂O

Câu 2.   Sắc tố nào sau đây tham gia trực tiếp vào chuyển hóa quang năng thành hóa năng trong sản phẩm quang hợp ở cây xanh?

TRẢ LỜI:

-        Diệp lục a (P₇₀₀ và P₆₈₀) tham gia trực tiếp vào sự chuyển hoá năng lượng ánh sáng thành năng lượng của các liên kết hoá học trong ATP và NADPH.

-        Các phân tử diệp lục b và diệp lục a khác hấp thụ năng lượng ánh sáng và truyền năng lượng đã hấp thụ cho diệp lục a (P₇₀₀ và P₆₈₀) ở trung tâm phản ứng quang hợp.

Câu 3.   Vì sao quang hợp có vai trò quyết định đối với sự sống trên Trái Đất?

TRẢ LỜI:

-        Vì sản phẩm của quang hợp là nguồn nguyên liệu đầu tiên cung cấp thức ăn, năng lượng cho sự sống trên trái đất và là nguồn cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp, dược liệu cho con người.

Câu 4.   Những đặc điểm nào của lá cây thích nghi với chức năng quang hợp?

TRẢ LỜI:

Bên ngoài:

-        Diện tích bề mặt lớn giúp hấp thụ được nhiều tia sáng.

-        Phiến lá mỏng thuận lợi cho việc khuyếch tán khí vào và ra dễ dàng.

-        Lớp biểu bì của mặt lá có chứa tế bào khí khổng để khí CO₂ khuếch tán vào bên trong lá đến lục lạp.

Bên trong:

-        Tế bào mô giậu chứa nhiều diệp lục phân bố ngay bên dưới lớp biểu bì mặt trên của lá để trực tiếp hấp thu được các tia sáng chiếu lên mặt trên của lá.

-        Tế bào mô xốp chứa ít diệp lục hơn so với mô giậu, nằm ở mặt dưới của phiến lá. Trong mô xốp có nhiều khoảng rỗng to điểu kiện cho khí oxi dễ dàng khuếch tán đến các tế bào chứa sắc tố quang hợp.

-        Hệ gân lá có mạch dẫn (gồm mạch gỗ và mạch rây), xuất phát từ bó mạch ở cuống lá đến tận từng tế bào nhu mô của lá giúp cho nước và ion khoáng đến được từng tế bào để thực hiện quang hợp và vận chuyển sản phẩm quang hợp ra khỏi lá.

-        Trong lá có nhiều hạt màu lục gọi là lục lạp (với hệ sắc tố quang hợp bên trong) là bào quan quang hợp.

Câu 5.   Cấu tạo ngoài của lá có những đặc điểm nào thích nghi với chức năng hấp thu nhiều ánh sáng?

TRẢ LỜI:

-        Diện tích bề mặt lớn giúp hấp thụ được nhiều tia sáng.

-        Phiến lá mỏng thuận lợi cho việc khuyếch tán khí vào và ra dễ dàng.

-        Lớp biểu bì của mặt lá có chứa tế bào khí khổng để khí CO₂ khuếch tán vào bên trong lá đến lục lạp.

Câu 6.   Nêu thành phần và chức năng của hệ sắc tố quang hợp trong lá xanh?

TRẢ LỜI:

-        Diệp lục và carôtenôit. Diệp lục gồm diệp lục a và diệp lục b. Diệp lục là sắc tố chủ yếu của quang hợp, trong đó diệp lục a (P₇₀₀ và P₆₈₀) tham gia trực tiếp vào sự chuyển hoá năng lượng ánh sáng thành năng lượng của các liên kết hoá học trong ATP và NADPH.

-        Các phân tử diệp lục b và diệp lục a khác hấp thụ năng lượng ánh sáng và truyền năng lượng đã hấp thụ cho diệp lục a (P₇₀₀ và P₆₈₀) ở trung tâm phản ứng quang hợp. Các carôtenôit gồm carôten và xantôphin là các sắc tố phụ quang hợp (sắc tố phụ quang hợp ở tảo là phicôbilin). Chức năng của chúng là hấp thụ năng lượng ánh sáng và truyền năng lượng đã hấp thụ cho diệp lục b và diệp lục này truyền tiếp cho diệp lục a. Ngoài ra, carôtenôit còn có chức năng bảo vệ bộ máy quang hợp và tế bào khỏi bị nắng cháy khi cường độ ánh sáng quá cao.

Câu 7.   Trình bày vai trò của nước đối với quang hợp?

TRẢ LỜI:

-        Hàm lượng nước trong không khí hay trong tế bào ảnh hưởng đến độ thoát hơi nước, tức là ảnh hưởng đến độ mở khí khổng nên ảnh hưởng đến tốc độ CO₂ vào lục lạp.

-        Nước ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển các sản phẩm quang hợp.

-        Hàm lượng nước trong tế bào ảnh hưởng đến tốc độ nitrat hóa của các chất nguyên sinh do đó ảnh hưởng đến điều kiện làm việc của hệ thống enzim quang hợp.

-        Sự thoát hơi nước qua lá trong quang hợp giúp lá không bị đốt nóng để quá trình quang hợp diễn ra bình thường.

-        Nước là nguyên liệu của quang hợp với việc cung cấp H⁺ và electron cho phản ứng sáng.

Câu 8.   Thành phần quang phổ của ánh sáng có ý nghĩa như thế nào đối với quá trình quang hợp?

TRẢ LỜI:

-        Cùng một cường độ chiếu sáng, nhưng ánh sáng đơn sắc màu đỏ có hiệu quả quang hợp lớn hơn ánh sáng đơn sắc màu xanh tím

-        Thành phần của quang phổ còn ảnh hưởng đến chất lượng của quang hợp.

Ví dụ: Các tia xanh tím kích thích sự tổng hợp prôtêin, axit amin

           Các tia đỏ làm tăng quá trình tổng hợp cacbohrydrat.

Tìm giáo viên dạy kèm hoặc tim gia sư bấm vào đây