Phạm vi: Ngữ văn lớp 9
A. Tóm tắt
kiến thức cơ bản
I. Cụm danh
từ
* Khái niệm: là
loại tổ hợp từ do danh từ và một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. Cụm danh từ
có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt
động trong câu giống như một danh từ.
VD:
Một túp lều nát trên bờ biển.
* Mô hình
của cụm danh từ: Gồm có phần trước, phần trung tâm và phần sau.
- Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa
về số lượng.
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà
danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
VD: Một chàng dế thanh niên cường tráng.
số từ trung tâm Phụ sau
II. Cụm
đông từ
* Khái niệm: là loại tổ
hợp từ do động từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. Cụm động từ có ý
nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một
động từ.
VD: Góp cho đất nước mình núi
Bút, non Nghiên.
* Mô hình
của cụm động từ: Gồm có phần trước, phần trung tâm và phần sau.
-
Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho động từ các ý nghĩa về quan hệ thời gian,
sự tiếp diễn tương tự...
- Các phụ ngữ ở phần sau bổ sung cho động từ các chi tiết
về đối tượng, hướng, địa điểm, thời gian, mục đích, nguyên nhân...
VD: Chưa tìm được ngay câu trả lời.
PT PTT Phụ sau
III. Cụm
tính từ
* Khái niệm:
là loại tổ hợp từ do tính từ với một số từ ngữ phụ thuộc
nó tạo thành . Cụm tính từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một
mình tính từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một tính từ.
VD: Thơm dịu ngọt cốm mới.
* Mô hình
của cụm tính từ: Gồm có phần trước, phần trung tâm và phần sau.
-
Các phụ ngữ ở phần trước biểu thị quan hệ thời gian, sự tiếp diễn tương tự, mức
độ của đặc điểm, tính chất ...
- Các phụ ngữ ở phần sau biểu thị vị trí, sự so sánh, mức
độ....
VD: Đang trẻ như một thanh niên
PT PTT Phần sau
B. Các dạng
bài tập
Dạng
bài tập 2 điểm:
Bài tập 1. Tìm và phân tích các cụm
từ có trong đoạn trích sau:
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần
nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu đi đến trường,
lòng tôi lại tưng bừng rộn rã.
(Thanh
Tịnh - Tôi đi
học)
* Gợi ý:
+ Cụm
danh từ
- Những ý tưởng ấy.
PT
DT PS
- Mấy em nhỏ.
PT DT
+
Cụm động từ:
-
Chưa lần nào ghi
lên giấy.
PT ĐT PS
-
Lần đầu tiên đi đến trường.
PT ĐT PS
+
Cụm tính từ
- Rụt
rè núp dưới nón mẹ .
TT PS
-
Lại tưng bừng rộn rã
PT TT PS
Bài tập 2 (
1 điểm)
Tìm phần trung tâm của các cụm từ in đậm
trong các câu sau:
a. Nhưng
những điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với
cái gốc văn hoá dân tộc không gì lay chuyển được ở Người.
(Lê Anh Trà, Phong cách Hồ Chí Minh).
b. Với
lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh,
sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
(Nguyễn
Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
c.
Không lời gửi của một Nguyễn Du, một Tôn - xtôi cho nhân loại phức tạp hơn,
cũng phong phú và sâu sắc hơn.
* Gợi ý
a. Nhưng
những điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn
với
DT
cái gốc văn hoá dân tộc không gì lay chuyển được ở người.
(Lê Anh Trà, Phong cách Hồ Chí Minh).
b. Với
lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào
lòng
ĐT
anh,
sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
ĐT
(Nguyễn
Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
c. Không
lời gửi của một Nguyễn Du, một Tôn - xtôi cho nhân loại phức tạp hơn,
TT
cũng phong phú và sâu sắc hơn.
TT
C. Bài tập
về nhà:
* Dạng bài tập 1 hoặc 2 điểm:
Bài tập 1:
Tìm trong các văn bản đã học một đoạn văn, chỉ ra các cụm từ và gạch chân các
cụm từ đó.
*Gợi ý:
- HS tìm được đoạn văn có sử dụng các cụm từ.
- Xác định đúng các cụm từ và gạch chân.
Bài tập 2.
Hãy viết một đoạn văn ngắn từ 5 đến 7 câu trong đó có sử dụng các cụm từ đã
học, chỉ ra và phân tích các cụm từ đó theo mô hình 3 phần.
*Gợi ý:
- HS viết được đoạn văn có sử dụng các cụm từ (tùy sự sáng
tạo của học sinh)
- Trình bày cấu trúc đúng theo kết cấu của đoạn văn, có nội
dung theo một chủ đề cụ thể cụ thể.
- Hình thức: trình bày sạch sẽ, khoa học.
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment