loading...
Tài liệu ôn tập luyện thi vào lớp 10 môn Ngữ văn: Viết đoạn văn
II. Kết cấu
đoạn văn.
Trong văn
bản, nhất là văn nghị luận, ta thường gặp những đoạn văn có kết cấu phổ biến:
quy nạp, diễn dịch, tổng phân hợp; bên cạnh đó là đoạn văn có kết cấu so sánh,
nhân quả, vấn đáp, đòn bẩy, nêu giả thiết, hỗn hợp,…
1. Đoạn diễn dịch.
Đoạn diễn dịch là một đoạn văn trong đó câu chủ đề
mang ý nghĩa khái quát đứng ở đầu đoạn,
các câu còn lại triển khai ý tưởng chủ đề, mang ý nghĩa minh hoạ, cụ thể. Các câu
triển khai được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích,
bình luận; có thể kèm những nhận xét, đánh giá và bộc lộ sự cảm nhận của người
viết.
Ví dụ: Đoạn
văn diễn dịch, nội dung nói về cá tính sáng tạo trong sáng tác thơ:
“ Sáng tác
thơ là một công việc rất đặc biệt, rất khó khăn, đòi hỏi người nghệ sĩ phải
hình thành một cá tính sáng tạo(1).Tuy vậy, theo Xuân Diệu - tuyệt nhiên không
nên thổi phồng cái cá biệt, cái độc đáo ấy lên một cách quá đáng(2). Điêù ấy
không hợp với thơ và không phải phẩm chất của người làm thơ chân chính(3). Hãy
sáng tác thơ một cách tự nhiên, bình dị, phải đấu tranh để cải thiện cái việc
tự sáng tạo ấy không trở thành anh hùng chủ nghĩa(4) .Trong khi sáng tác nhà
thơ không thể cứ chăm chăm: mình phải ghi dấu ấn của mình vào trong bài thơ
này, tập thơ nọ(5). Chính trong quá trình lao động dồn toàn tâm toàn ý bằng sự
xúc cảm tràn đầy, có thể nhà thơ sẽ tạo ra được bản sắc riêng biệt một cách tự
nhiên, nhà thơ sẽ biểu hiện được cái cá biệt của mình trong những giây phút cầm
bút”(6)..
Mô hình đoạn văn: Câu 1 là câu mở đoạn, mang ý chính của đoạn gọi là câu chủ đề. Bốn câu
còn lại là những câu triển khai làm rõ ý của câu chủ đề. Đây là đoạn văn giải
thích có kết cấu diễn dịch.
2.
Đoạn
quy nạp. Đoạn văn quy nạp là đoạn văn được trình bày đi từ các ý chi tiết,
cụ thể nhằm hướng tới ý khái quát nằm ở cuối đoạn. Các câu trên được trình bày
bằng thao tác minh hoạ, lập luận, cảm nhận và rút ra nhận xét, đánh giá chung.
Ví dụ: Đoạn
văn quy nạp, nội dung nói về đoạn kết bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu.
“ Chính Hữu
khép lại bài thơ bằng một hình tượng thơ:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng
trăng treo(1).
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment