loading...
Thực tập sinh - Du học - Xuất khẩu lao động Nhật Bản bấm vào đây
NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI
A. Giới thiệu chung.
1.
Tác giả:
- Lê Minh Khuê sinh năm 1940,
quê ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hoá. Trong kháng chiến chống Mĩ, gia nhập
thanh niên xung phong và bắt đầu viết văn vào đầu những năm 1970, chủ yếu viết
về cuộc sống chiến đấu của tuôổ trẻ ở tuyến đường Trường Sơn. Sau năm 1975, tác
phẩm của Minh Khuê bám sát những chuyển biến của đời sống xã hội và con người
trên tinh thần đổi mới. Lê Minh Khuê là cây bút chuyên về truyện ngắn.
2.
Tác phẩm : Truyện « Những ngôi sao xa xôi » là một
trong những tác phẩm đầu tay của LMK, viết năm 1971, trong lúc cuộc kháng chiến
chống Pháp đang diễn ra ác liệt.
B. Một số câu hỏi luyÖn
tËp
Câu 1 : Giải thích nhan đề : Những ngôi sao xa
xôi.
- Thoạt đầu, có vẻ như không có
gì thật gắn bó với nội dung của truyện. Và chỉ gần đến cuối câu chuyện, hình ảnh những ngôi sao mới xuất hiện trong
những cảm xúc hồn nhiên, mơ mộng của Phương Định, ngôi sao trên bầu trời thành
phố.
- Ánh đèn điện như những vì sao
lung linh trong xứ sở thần thiên của những câu chuyện cổ tích.
+ Biểu hiện
cho cho những tâm hồn hết sức hồn nhiên,
mơ mộng, lãng mạn của những cô gái thành phố.
+ Biểu hiện cho những khát vọng, ước mơ trong
tâm hồn thiếu nữ về một cuộc sống thanh bình, êm ả giữa những gì gần gũi khốc
liệt của chiến tranh, không khí bàng hoàng của bom đạn, tất cả như trở nên xa
vời.
+ Ánh sáng
của các vì sao thường nhỏ bé, không dễ nhận ra, không rực rỡ chói loà như mặt
trời, và cũng không bàng bạc, thấm đẫm bao phủ như mặt trăng. Nhiều khi nhìn
lên bầu trời, ta phải thật chăm chú mới phát hiện ra những ngôi sao ấy.
- Và phải
chăng vẻ đẹp của các cô thanh niên xung phong ấy cũng như vậy. Và chúng lại
« xa xôi », vì thế phải thật chăm chú mới nhìn thấy được, mới yêu
và quý trọng những vẻ đẹp như thế.
Câu 2 : Tóm tắt nội dung cốt truyện và nêu ý nghĩa của truyện ?
a. Tóm tắt :
Ba nữ thanh niên xung phong làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một địa
điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Họ gồm có : hai cô gái rất trẻ là Định
và Nho, còn tổ trưởng là chị Thao lớn tuổi hơn một chút. Nhiệm vụ của họ là
quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp do bom địch gây ra,
đánh dấu vị trí các trái bom chưa nổ và phá bom. Công việc của họ hết sức nguy
hiểm vì luôn phải đối mặt với thần chết trong mỗi lần phá bom và phải làm việc
giữa ban ngày dưới bom đạn của quân thù trên một tuyến đường ác liệt. Tuy vậy,
họ vẫn lạc quan yêu đời, vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những
giây phút thanh thản, mơ mộng và đặc biệt họ rất gắn bó, yêu thương nhau trong
tình đồng đội, dù mỗi người một cá tính. Cái hang đá dưới chân cao điểm là
« ngôi nhà » của họ đã lưu giữ biết bao kỉ niệm đẹp của ba cô gái mở
đường trong những tháng ngày gian khổ mà anh hùng của cuộc kháng chiến chống
Mĩ.
b. Ý nghĩa
của truyện :
- Làm nổi bật tâm hồn tỏng sáng, mơ mộng, tình
thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu vô cùng gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn
nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường
Sơn. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì
kháng chiến chống Mĩ.
Câu 3 : Truyện được trần thuật từ nhân vật nào ? Việc chọn vai kể như vậy
có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung truyện ?
- Truyện được trần thuật từ
ngôi thứ nhất và những người kể chuyện cũng là nhân vật chính. Sự lựa chọn ngôi
kể như vậy phù hợp với nội dung tác phẩm và tạo thuận lợi để tác giả miêu tả,
biểu hiện thế giới tâm hồn, những cảm xcus và suy nghĩ của nhân vật. Để cho
nhân vật là người trong cuộc kể lại thì câu chuyện sẽ thật hơn, cụ thể và sinh
động hơn, tạo cho người đọc cảm giác tin vào câu chuyện hơn. Và ở đây, truyện
viết về chiến tranh, tất nhiên phải có bom đạn, chiến đấu, hi sinh, nhưng trong
truyện này, hiện lên khá rõ là thế giới nội tâm của các cô gái thanh niên xung
phong với vẻ đẹp tâm hồn của một thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ. Đó cũng
là do cách lựa chnj và kể của tác giả - nhất là vai kể ở đây lại là một cô gái
trẻ Hà Nội có cá tính nhiều mộng mơ với những kỉ niệm đẹp của thời thiếu nữ.
Câu 4 : Tìm hiểu những nét chung và những nét riêng của ba nhân vật cô
gái thanh niên xung phong trong truyện.
a. Nét chung :
- Họ đều thuộc thế hệ những cô
gái thanh niên xung phong thời kì kháng chiến chống Mĩ mà tuổi đời còn rất trẻ
(như Phương Định vốn là một cô học sihh thành phố), có lí tưởng, đã tạm xa gia
đình, xa mái trường, tự nguyện vào chiến trường tham gia một cách vô tư, hồn
nhiên. Việc họ lấy hang đá làm nhà, coi cao điểm đầy bom đạn là chiến trường
hàng ngày đối mặt với cái chết trong gang tấc đã nói lên tất cả. Nét chung này
không chỉ có ở đây mà còn được nói đến ở nhiều tác phẩm khác như « Gửi em,
cô thanh niên xung phong » của Phạm Tiến Duật, « khoảng trời hố
bom » của Lâm Thị Mỹ Dạ và truyện ngắn « mảnh trăng cuối rừng »
của Nguyễn Minh Châu… Tạo thành biểu tượng gương mặt đẹp và đáng yêu của những
cô gái mở dường thời kháng chiến chống Mĩ.
- Họ đều có những phẩm chất
chung của những chiến sĩ thanh niên xung phong ở chiến trường : tinh thần
trách nhiệm cao đối với nhiệm vụ, lòng dũng cảm không sợ hi sinh, tình đồng đội
gắn bó. Có lệnh là lên đường, bất kể trong tình huống nào, nguy hiểm không từ
nan dù phải đối mặt với máy bay và bom đạn quân thù, và đã lên đường là hoàn
thành nhiệm vụ ( d/c – sgk). Khi đồng đội gặp tai nạn thì khẩn trương cứu chữa
và tận tình chăm sóc (câu chuyện Nho bị thương khi phá bom). Cuộc sống và chiến
đấu ở chiến trường thật gian khổ, nguy hiểm và luôn căng thẳng nhưng họ vẫn
bình tĩnh, chủ động, luôn lạc quan yêu đời, trong hang vẫn vang lên tiếng hát
của ba cô gái.
- Cùng là ba cô gái trẻ với
cuộc sống nội tâm phong phú đáng yêu : dễ cảm xúc, nhiều mơ ước, hay mơ
mộng, dễ vui, dễ buồn. Họ thích làm đẹp cho cuộc sống của mình, ngay cả trong
hoàn cảnh chiến trường ác liệt. Nho thích thêu thùa, chị Thao chăm chép bài
hát, Định thích ngắm mình trong gương, ngồi bó gối mơ mộng và hát… Cả ba đều
chưa có người yêu, đều sống hồn nhiên tươi trẻ (chi tiết trận mưa đá bất chợt
đến và niềm vui trẻ trung của ba cô gái khi được « thưởng thức »
những viên đá nhỏ.
b. Nét riêng :
- Nho là một cô gái trẻ, xinh
xắn, « trông nó nhẹ, mát mẻ như một que kem trắng », có « cái cổ
tròn và những chiếc cúc áo nhỏ nhắn » rất dễ thương khiến Phương Định
« muốn bế nó lên tay ». Nho lại rất hồn nhiên – cái hồn nhiên cảu trẻ
thơ : « vừa tắm ở dưới suối lên, cứ quần áo ướt, Nho ngồi, đòi ăn
kẹo » ; khi bị thương nằm trong hang vẫn nhổm dậy, xoè tay xin mấy
viên đá mưa, nhưng khi máy bay giặc đến
thì chiến đấu rất dũng cảm, hành động thật nhanh gọn : « Nho cuộn
tròn cái gối, cất nhanh vào túi », Nho quay lưng lại chúng tôi, chụp cái
mũ sắt lên đầu » … Và trong một lần phá bom, cô đã bị sập hầm, đất phủ kín
lên người.
- Phương Định cũng trẻ trung
như Nho là một cô học sinh thành phố, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng và
hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô từ về gia đình và về thành phố
của mình. Ở đoạn cuối truyện, sau khi trận mưa đá tạnh, là cả một dòng thác kỉ
niệm về gia đình, về thành phố trào lên và xoáy mạnh như sóng trong tâm trí cô
gái. Có thể nói đây là những nét riêng cảu các cô gái trẻ Hà Nội vào chiến
trường tham gia đánh giặc, tuy gian khổ nhưng vẫn giữ được cái phong cách riêng
của người Hà Nội, rất trữ tình và đáng yêu.
- Còn Thao, tổ trưởng, ít nhiều
có từng trải hơn, mơ ước và dự tính về tương lai có vẻ thiết thực hơn, nhưng
cũng không thiếu nhưng khát khao và rung động của tuổi trẻ. « Áo lót của
chị cái nào cũng thêu chỉ màu ».Chị lại hay tỉa đôi lông mày của mình, tỉa
nhỏ như cái tăm. Nhưng trong công việc, ai cũng gờm chị về tính cương quyết,
táo bạo. ĐẶc biệt là sự « bình tĩnh đến phát bực » : máy bay
địch đến nhưng chị vẫn « móc bánh quy trong túi, thong thả nhai ». Có
ai ngờ con người như thế lại sợ máu và vắt : « thấy máu, thấy vắt là
chị nhắm mắt lại, mặt tái mét ».VÀ không ai có thể quên được chị
hát : nhạc sai bét, giọng thì chua, chị không hát trôi chảy được bài nào.
Nhưng chị lại có ba quyển sổ dày chép bài hát và rỗi là chị ngồi chép bài h át.
=> Những nét riêng
đó đã làm cho các nhân vật sống hơn và cũng đáng yêu hơn.
0 comments Blogger 0 Facebook